Tıkanma Bozukluğu olarak da bilinen ARFID'in, belirli yiyeceklere karşı yoğun bir reddetme veya kısıtlama bozukluğu sergilediği bir yeme...
Tıkanma Bozukluğu olarak da bilinen ARFID'in, belirli yiyeceklere karşı yoğun bir reddetme veya kısıtlama bozukluğu sergilediği bir yeme bozukluğu olduğu kullanılan, bu durumun kilo alma korkusuyla ilgili olmadığını söylüyor.
Yiyeceklerin dokusu, kokusu veya zamanla ortaya çıkan olumsuz deneyimler nedeniyle ARFID gelişebileceğini ifade eden Uzman Klinik Psikolog Uluğ Çağrı Beyaz, “Sebzeler, etler veya taneli yemenin olağan reddedilenler arasında mevcut olduğu belirtiliyor. Bu reddetmenin altında yatan nedenre incelediğimizde ise daha çok duyusal duygular, yemekle ilgili travmatik deneyimler veya tükenmeye karşı genel bir kaygı olduğunu görüyoruz.” dedi. Hem çocukluk hem de yetişkinlik döneminde görülebilen ARFID'in, yetersiz beslenmeye, kilo kaybı ve sosyal işlevsellikte bozulmalara yol açabileceğine dikkat etme Beyaz, anksiyete, obsesif-kompulsif bozukluk ve otizm gibi rahatsızlıklarla birlikte görülebileceği aktarıldı.
Üsküdar Üniversitesi NP Etiler Tıp Merkezi Uzman Klinik Psikolog Uluğ Çağrı Beyaz, Yeme Bozuklukları Farkındalık Haftası kapsamında bir çeşit yeme bozukluğu olan ARFID hakkında bilgi verdi.
ARFID'in nedeni kilo kaygısı değil…
Tıkanma Bozukluğu olarak da kullanılabilir ARFID'in belirli beslenmeye karşı yoğun bir reddetme veya kısıtlama dağılımı sergilediği ve DSM-5'te sınırlı bir yeme bozukluğu türü olduğunu dile getiren Uzman Klinik Psikolog Uluğ Çağrı Beyaz, “Anoreksiya nervoza, bulimia nervoza gibi diğer yemelerden temel farkını, ARFID'de kilo alma korkusu, beden imajı kaygısı veya zayıflama gibi hareketlerin bulunmaması olarak kullanabiliriz.” dedi.
ARFID sorununun hayatta kalacağı, sıcaklığın yapısı, kokusu, rengi veya geçmişte yaşanan olumsuz deneyimler (boğulma, kusma gibi) nedeniyle yemekten kaçınmadıklarını aktaran Beyaz, bu durumun, yetersiz beslenme, kilo kaybı ve sosyal işlevsellikte bozulmalara yol açabileceğini söyledi.
Hem çocukluk hem de yetişkinlik döneminde görülebilir
ARFID probleminin yaşaması genellikle pürüzlü, yapışkan, sulu gibi belirli dokudaki, renkteki veya kokudaki yiyeceklerin reddedildiği durumlara dikkat edilerek Uzman Klinik Psikolog Uluğ Çağrı Beyaz, “Sebzeler, etler veya taneli yiyeceklerin kolayca reddedilenler arasında bulunur. Bu reddetmenin altında yatan nedenre incelediğimizde ise daha çok duyusal duygular, yemekle ilgili travmatik deneyimler veya tükenmeye karşı genel bir kaygı olduğunu görüyoruz.” dedi.
Ayrıca otizm spektrum bozukluğu gibi nörogelişimsel durumların da ARFID'in ortaya çıkmasında rol oynayabildiğini vurgulayan Beyaz, “ARFID hem çocukluk hem de yetişkinlik döneminde görülebilir. Bununla birlikte çocuklukta başlayan bu sorun, tedavi edilmediğinde yetişkinliğe kadar devam edebilir. Çocuklarda yaygın olarak görülebilir, özellikle katı ürünlera geçiş sürecinde belirgin hale gelebilir. Yetişkinlerde ise çocukluk genellikle gelen bir geçmişe sahiptir ve sosyal yaşam, ilişkiler ve fiziksel sağlığı olumsuz etkileyebilir.” şeklinde konuştu.
Farklı psikiyatrik rahatsızlıklar ARFID'e ayrılabilir...
ARFID ile birlikte görülebilen diğer psikiyatrik rahatsızlıklara değinen Uzman Klinik Psikolog Uluğ Çağrı Beyaz, şunları söyledi:
“ARFID sorunları yaşayan bireylerde sıklıkla anksiyeteye yönelik sorunlar, özellikle sosyal manada anksiyete ve obsesif-kompulsif bozukluklar (OKB) görülebiliyor. Ayrıca otizm spektrum bozukluğu, dikkat eksikliği, hiperaktivite bozukluğu (DEHB) ve dayanıklılık gibi bozukluklar da ARFID'e etki edebilen diğer psikolojik sorunlar olabilir. Bu bozukluklar, ARFID ile görülen örüntülerin miktarını artırabilir ve tedavi sürecini karmaşık hale getirebilir.”
ARFID'in erken teşhis için çocuk dikkatle takip edilmesi...
ARFID'in erken teşhis için ebeveynleri, çalışanları ve sağlık çalışanlarının dikkatli takibinin önemli ayrıntılarının ayrıntılarını çizen Uzman Klinik Psikolog Uluğ Çağrı Beyaz, “Bu durum bazında belirtilerle kendini gösterebilir. Çocuk belirli besinler sürekli olarak bozulabilir ve bu durum büyüme süresinde devam eder. Yemek saatlerinde aşırı kaygı, duygusal veya öfke nöbetleri görülebilir. Yetersiz beslenmeye bağlı kilo kaybı, yorgunluk veya konsantrasyon güçlüğü yaşayabilirsiniz. Sosyal ortamda yemek yemekten kaçınabilir.” dedi.
Erken müdahale için bir psikolog, tedavi uzmanı veya bir psikiyatristten destek hazırlığını öneren Beyaz, tedavide, duyusal maruziyet bırakma terapisi, teorik tedavici terapi (BDT) ve aileye yönelik tedavilerin faydalarını aktardı.
Hiç yorum yok
Yorumlarınızı bekliyoruz