Travma Sonrasında Neler Yapmalıyız?

Ankara’nın çok tercih edilen ve Tıbbi Psikoloji Uygulama Merkezi kurucularından Uzman Klinik Psikolog biri olan Deniz Eryılmaz ile bir söyl...

Ankara’nın çok tercih edilen ve Tıbbi Psikoloji Uygulama Merkezi kurucularından Uzman Klinik Psikolog biri olan Deniz Eryılmaz ile bir söyleşi fırsatı bulduk. Kendisi birçok alanda uzmanlaşmış olup aynı zamanda da günümüzde yaygınlaşmaya başlayan EMDR terapisinde öncü gelen isimlerden biridir. İlk olarak Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB) aslında ne olduğunu ve nasıl zamanlarda ortaya çıkabileceğini kendisine sorduk. 

TSSB günümüzde çok yaygın olmakla birlikte, aslında tam olarak tanımı da bilinmeyen bir mental bozukluk diyebilirim. Hayatı tehdit eden ve günlük deneyimlerin dışındaki bir durumu yaşamak veya tanık olmak sonucunda tetiklenen bir zihinsel sağlık durumudur. TSSB yaşayan bireyler, çeşitli belirti ve semptomlar gösterebilir. Bunlardan bazılarını travmanın tekrar yaşanması(hatırlama), kaçınma, negatif duygular, ve aşırı uyarılma şeklinde söyleyebiliriz. Ancak bu konuda tanı konulabilmesi için, semptomların en az 1 ay süreyle devam etmesi gerekmektedir.

TSSB’nin tedavi yöntemlerini ve nasıl bir yol izlenmesi gerekiyor?

TSSB’nin günümüzde birçok tedavi yöntemi olup, bu süreç kişiye özel olarak belirlenmektedir. Her danışanın kendisine en uygun ve en özel bir süreci vardır. Bu yüzden bir genelleme yapamam. Ancak en yaygın terapi yöntemleri olarak BDT, EMDR ve İlaç tedavisini söyleyebilirim. 

BDT ve İlaç kullanımı günümüzde de çok yaygın olan terapi yöntemleri diyebiliriz. Peki EMDR aslında nedir ve nasıl bir süreci vardır? Gerçekten işe yarıyor mu?

EMDR aslında uzun yılladır kullanılan ama çok yaygın olmayan bir yöntem. EMDR (Göz Hareketleri ile Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme) için aslında travmanın kişide oluşturduğu olumsuz etkileri hafifletmek ve kişinin bu olayları daha sağlıklı bir şekilde anlamasına yardımcı olmak için tasarlanmıştır diyebiliriz. Terapi, travmatik anıların beyindeki işlenme sürecini desteklemeyi ve böylece bu anılara karşı oluşturulan duygusal tepkileri azaltmayı hedefler. Bu süreç anıların belirlenmesi ile başlar. Bu aşamadan sonra ise danışanın bu anıları düşünürken iki yönlü uyaranlar (genellikle göz hareketleri, dokunsal uyarılar veya sesler) verilir. Bu uyarılar beynin iki yarım küresi arasında geçiş sağlamaya yardımcı olur. Bu iki yönlü uyarılar sayesinde ise beynin travmatik anılara daha hızlı ve etkili bir şekilde ulaşılması sağlanır. Bu anılara ulaşıldığında eski olumsuz duygular yerine, güvenli ve güçlü olduğumuz, kendimize güvenebildiğimiz gibi olumlu bilgiler oluşturulur.  Baktığımız zaman çekinilmesi veya korkulunması gereken bir yöntem değildir. Günümüzde yeni bir yöntem olduğu için işe yarayıp yaramaması üzerine çok fazla tereddüt içeren bir yöntem olabilir ancak araştırmaların çoğu birçok bireyde travmatik anıların etkilerini hafifletme ve iyileşme sürecini hızlandırma konusunda başarılı olduğunu göstermektedir.  Kendim de aynı şekilde birçok danışanımla bu süreci aşarılı bir şekilde tamamladığımı söyleyebilirim.

EMDR Tedavisini çok güzel ve açık bir şekilde anlattınız hocam, çok teşekkür ederiz. Bu yöntem sadece TSSB’de değil anksiyete, depresyon ve bazı panik bozuklukları hastalıklarında da kullanılabilmektedir.

✎ Mutfağınızın olmazsa olmazı her ürün Karaca’da! Sosyal Sorumluluk Projesi